Al jaren is het een bekend recept: op reis naar onze wintersportbestemming in Oostenrijk overnachten we in een hotelletje in de buurt van het Duitse Ulm. Het is zo’n 650 kilometer rijden en dat ging altijd prima. Dit jaar is het anders. Nu hebben we een elektrische auto en daar word ik onrustig van. Niet van de auto, die is prima. Het is de route die in mijn hoofd speelt en dan vooral het laden. Want ik moet twee keer laden onderweg en dan zou het zomaar kunnen zijn dat ik bij een laadstation kom en er vier wachtenden voor me staan. Dat is ruim een uur extra reistijd. Per laadbeurt. Haal ik dan het hotel wel op tijd (vanwege school vertrekken we pas in de middag)?
Ik mis de zekerheid. Normaal zou ik het hotel al hebben geboekt, maar de nieuwe situatie maakt mijn reis onvoorspelbaarder. Moet ik überhaupt nog wel iets boeken? Of zie ik wel waar we overnachten? Toeval speelt een rol. En dus ga – en moet – ik anders denken.
Mijn autoreis-probleem naar Oostenrijk is natuurlijk best overkomelijk. We redden het wel. Maar het is een soort van allegorie voor de veranderingen in onze industrie. Oorlog, inflatie, energieprijzen, rentes, materiaalschaarste: het zijn allemaal factoren waar we eerder nooit te maken hebben gehad en de gevolgen zijn gigantisch en soms ook vreemd. Een voorbeeld? Vanwege de energieprijzen zijn warmtepompen erg in trek. Het blijkt – en dat wist ik ook niet – dat er in warmtepompen elementen zitten die ook in onze machines gaan. Dus prijsstijgingen van energie, veroorzaakt door onder andere de oorlog in Oekraïne en door milieu-vraagstukken, hebben een schaarste-effect op onze machines vanwege warmtepompen. Sorry, dat had ik niet ingecalculeerd.
Waar vroeger de macht bij de fabrikant lag, krijgt nu de keten de touwtjes in handen. Dat we anders moeten plannen. Dat we anders moeten reageren. Terwijl we ons toekomstbeeld altijd hebben afgestemd op de ervaringen uit het verleden. Maar dat is niet meer realistisch. Het verleden bepaalt niet, het heden bepaalt. Daar moeten we mee leren leven. We moeten flexibeler worden in onze bedrijfsvoering. Veel vraag naar energie? Dan zal de prijs stijgen. Energie niet beschikbaar? Dan zal het schreeuwend duur worden. Maar ook: is er een overvloed aan energie? Misschien nu alvast inkopen.
De routes die we reden zijn misschien niet meer de juiste. Onze vaste gewoontes mogen we best eens onder de loep nemen. We kennen het allemaal. Zeg bijvoorbeeld dat je altijd je sokken in het linkerbovenlaatje hebt gelegd. Daar liggen nu de stropdassen en de sokken zijn naar het rechterlaatje verhuisd. Hoe vaak en hoe lang open je nog het linkerbovenlaatje als je schone sokken zoekt? Maar uiteindelijk slijpt de nieuwe gewoonte er in.
Mijn onzekerheid over mijn vakantieroute naar Oostenrijk is er nog niet mee weggenomen. Maar ik zal er aan wennen dat alles verandert en blijft veranderen. De reis wordt onvoorspelbaarder. En daarmee waarschijnlijk nog leuker. Er zijn zeker weten nog een heleboel andere uitstekende hotels tussen Hengelo en Ulm.
