Het is wat extra druk op de zaak. We zijn aan het verbouwen. We doen de verbouwing niet om een duurzamer pand te maken. Dat hadden we al. Toen de overheid in het Bouwbesluit van 2012 eiste dat een bedrijfsgebouw minimaal energielabel C moest hebben, hebben we meteen doorgepakt en zijn we voor energielabel A gegaan.

Dat hebben we niet gedaan omdat we het beste jongetje uit de klas wilde zijn. Dat hebben we niet gedaan omdat we zo nodig duurzaamheid wilden uitstralen. Dat hebben we niet gedaan omdat er subsidies voor het oprapen lagen. Dat hebben we gedaan omdat we vonden dat het moest.

Deze maand kwam in het nieuws dat Nederland vorig jaar een kwart minder gas heeft gebruikt dan in 2021. Huishoudens waren zuiniger vanwege de hoge gasprijs. We raakten het laagste niveau sinds 1972 aan, zo meldde statistiekbureau CBS. Bij mij is het energiegebruik eigenlijk nauwelijks gedaald, moet ik bekennen. Ben ik dan zo’n verspiller? Nee, juist niet. Thuis doen wij altijd de lampen uit en zetten we altijd de thermostaat laag als we er niet zijn. Het komt niet in me op om energie te verspillen; dat deden we dus ook niet voordat de prijzen omhoog gingen.

De maakindustrie moet ook duurzamer worden en voor sommigen zal dat pijn doen. Ik verwacht dat de overheid duurzaamheid nog meer zal gaan eisen. Dat er – net als bij de stikstofdiscussie – een bepaalde hoeveelheid ‘groene’ ruimte is. Dat je milieueffect wordt gemeten en wanneer je over een bepaalde limiet gaat, je niet meer mag produceren. Simpel: geen groene productie? Dan helemaal geen productie.

Sommige ondernemers schrikken van eventuele dwangmaatregelen vanuit de overheid voor een duurzamere productie. Ik zie het anders. Ik denk dat ondernemers keuzes moeten maken die verder gaan dan een paar ledjes in het pand en een elektrische auto voor de deur. De vraag is hoe je bewust kan vergroenen. Hoe zit het met je machines? Hoe zit het met je verwarming? Hoe zit het met je verlichting? Maak de juiste keuzes voor je omgeving en het milieu, ongeacht wat de overheid doet.

Ik ben er namelijk van overtuigd dat de mensen die wel kiezen voor duurzaamheid, de koplopers van morgen zijn. Niet alleen vanwege de mentaliteit. Maar ook omdat je door na te denken over de impact van jouw bedrijf op het milieu je eigen processen beter in de gaten hebt en dus efficiënter gaat produceren.

Duurzaam is geen straf. Duurzaam is strategie.